هنگامی که به مشاوره و درمان فکر می کنیم، خانواده درمانی جز اولین کلماتی است که به ذهن ما خطور می کند. همانطور که می دانید راهکارها و نظریه های مختلفی برای درمان هر گونه مشکل و یا بیماری روانی و ... وجود دارد. بستگی به اینکه شما در چه زمینه ای مشکل دارید و چه راهکارهایی مورد نیاز شما است، مشاور خانواده نوع درمان شما را مشخص می کند. گفتار درمانی نیز یکی از رویکردهای درمان است که در خانواده درمانی تجربی یا خانواده درمانی ویتاکر مورد استفاده قرار می گیرد. نظریه خانواده درمانی ویتاکر یکی از مهم ترین و کاربردی ترین نظریه ها در شاخه مشاوره خانواده است که می تواند به شما و خانواده شما کمک زیادی بکند.
در این مقاله مشاوران مرکز مشاوره خانواد آویژه سعی کرده اند که در رابطه با خانواده درمانی تجربی اطلاعات کامل و مفیدی را در اختیار شما عزیزان قرار دهند. اگر به دنبال راهکار و رویکرد مناسب برای حل مشکلات خانواده خود هستید، اما نمیدانید که باید از کدام نظریه و یا راهکار درمانی استفاده کنید، پس خواندن این مقاله را از دست ندهید.
نظریه خانواده درمانی تجربی چیست؟
خانواده درمانی تجربی همانطور که از نامش پیدا است، نوعی درمان است که شامل غوطه ور شدن در یک تجربه خاص است. مشاوره خانواده درمانی تجربی با نام های خانواده درمانی ویتاکر یا خانواده درمانی تجربه نگر نیز شناخته می شود. این شکل از درمان از ابزارهایی مانند سایکودارم، موسیقی، نقش آفرینی، هنر، وسایل، تعامل با حیوانات و گشت و گذار در فضای باز برای درمان استفاده می کند. در خانواده درمانی تجربی اقدام و عمل بسیار مهم است. زیرا هنگامی که فردی درگیر بدن و انجام کاری است، به عناصر روانی دسترسی دارد. سابرینا رومانوف، روانشناس بالینی، می گوید: اقدام و عمل همچنین می تواند پیش روی تغییر باشد. با عمل و انجام دادن، فرد می تواند به روش های جدیدتر نیز فکر کند.
پس خانواده درمانی تجربی همراه با کارهایی است که فرد باید آنها را انجام دهد و تجربه کند. تا بتواند نتیجه مطلوبی بگیرد. این رویکرد درمانی به زوج درمانگر یا مشاور خانواده این امکان را می دهد که اعمال و احساسات شما را در حین شرکت در فعالیت های جدید به شیوه ای واقعی ببیند.
انواع خانواده درمانی ویتاکر
مشاوران خانواده انواع مختلفی از خانواده درمانی ویتاکر را برای درمان و بهبود وضعیت افراد مورد استفاده قرار می دهند. برخی از مهم ترین و کاربردی ترین انواع خانواده درمانی تجربه نگر عبارتند از:
درام درمانی
این نوع خانواده درمانی تجربی به عنوان رواندرام نیز شناخته می شود. نمایش درمانی رایج ترین شکل خانواده درمانی تجربی است. در این نوع از درمان مشاور خانواده سعی می کند تا با بازآفرینی یا ایجاد مجدد موقعیت های متضاد در یک محیط امن، به فرد کمک کند هرگونه احساسات منفی یا سرکوب شده مرتبط با آن موقعیت را رها کند.
موسیقی درمانی
مشاوران خانواده از موسیقی هایی متناسب با فرد، برای ایجاد تغییرات مثبت در رفتار و عملکرد او استفاده می کنند.
هنر درمانی
در مشاوره خانواده از هنر درمانی که یکی از انواع خانواده درمانی تجربی است، استفاده می شود تا به فرد کمک کند از طریق تضادها کار کند و از خودآگاهی بیشتری بهره مند شود. در هنر درمانی از ابزارهای مختلفی مانند نقاشی، مجسمه سازی و طراحی برای درمان بهتر و موثرتر استفاده می شود.
بازی درمانی
این نوع از خانواده درمانی ویتاکر معمولا هنگامی استفاده می شود که مراجعه کننده و یا بیمار کودک باشد. مشاور خانواده از بازی درمانی استفاده می کند تا مشکلات روان شناختی را که کودکان نمی توانند از طریق کلمات بیان کنند، تشخیص داده و برطرف سازند.
درمان در فضای باز
درمان در فضای باز شامل بیابان درمانی، درمان ماجراجویی و ... است. این نوع از خانواده درمانی تجربی ترکیبی از گشت و گذار در طبیعت، فعالیت های ماجراجویی و جلسات درمانی است. درمان در فضای باز به افراد کمک می کند تا استرس و اضطراب خود را کاهش دهند و بهتر بتوانند با مشاور خانواده ارتباط برقرار کنند.
درمان به کمک حیوانات
گاهی اوقات و متناسب با شرایط، تعامل با حیوانات و مراقبت از آنها می تواند یک راهکار درمانی باشد. جلسات درمانی با حیوانات می تواند شامل حیواناتی مانند اسب یا سگ باشد.
معرفی مهم ترین تکنیک در خانواده درمانی تجربی
تکنیک هایی که در خانواده درمانی تجربی مورد استفاده قرار می گیرند می توانند بسته به نوع درمان و مشکل فرد، متفاوت باشند. سایکودرام رویکردی است که مردم بیشتر آن را با درمان تجربی مرتبط می دانند. سایکودرام شامل بازسازی موقعیت های حیاتی از روابط گذشته است و هدف آن کار بر روی نتایج درمانی مشخص در قالب یک نمایش است.
در سایکودرام، فرد مراجعه کننده موقعیتی را که در زندگی او رخ داده است، به نمایش تبدیل می کند. ممکن است مشکل یا شرایطی در گذشته برای فرد وجود داشته باشد که همچنان برروی روان و زندگی او تاثیر منفی می گذارد. فرد با استفاده از سایکودرام این موضوع را به زمان حال و همان موقعیت مکانی می آورد. جایی که می توان به طور فعالانه با آن برخورد کرد و برای همیشه این مشکل را حل کرد. مشاوره خانواده با استفاده از سایکودرام به فرد این فرصت را می دهد تا در فضایی امن نقش خود را به خوبی بازی کند و موقعیت ها را مجدد به نمایش بگذارد.
مشاور خانواده سعی می کند فضایی بین خیال و واقعیت ایجاد کند که به فرد این امکان را می دهد راه های جدیدی را برای واکنش به موقعیت ایجاد کند. با هر بار اجرای مجدد آن، فرد به سمت درک و پیدا کردن روشی سازگارتر برای نشان دادن واکنش به آن موقعیت می رسد. استفاده از نمایش به فرد این امکان را می دهد که هنگام انجام نمایش و بازی در یک موقعیت، مکث کند تا آنچه را که اتفاق افتاده پردازش کند.
خانواده درمانی تجربه نگر می تواند برای چه افراد و شرایطی مفید باشد؟
بیماری های روانی و شرایط بسیار زیادی هستند که می توان با استفاده از نظریه درمانی ویتاکر آنها را حل کرد. برخی از مهم ترین بیماری های روانی و شرایط سلامت روان که می توان با استفاده از درمان ویتاکر به آنها پاسخ مناسب داد، عبارتند از:
♥ مدیریت خشم برای افرادی که نمی توانند خشم خود را کنترل کنند و حتی بخاطر مسائل کوچک و پیش پا افتاده عصبانی و خشمگین می شوند.
♥ برای درمان اضطراب و استرس افرادی که بیش از اندازه اضطراب دارند و نمی توانند آن را مدیریت کنند.
♥ برای درمان اختلال کمبود توجه بیش فعالی نیز می توان از نظریه درمانی ویتاکر استفاده کرد.
♥ درمان اختلالات رفتاری
♥ بیماری های روانی مانند افسردگی، ناامیدی و پریشانی نیز با خانواده درمانی تجربی قابل درمان هستند.
♥ درمان اختلالات اشتها
♥درمان اختلالات رفتاری مخصوصا در کودکان و نوجوانان
♥ از بین بردن غم و اندوه و ایجاد شادی و نشاط در خانواده
♥مقابله با ترس ها و فوبیاها
♥ رفع اختلافات خانوادگی و بهبود روابط خانواده
♥ مقابله با مصرف مواد مخدر یا لکل
♥ درمان افرادی که از یک سانحه و یا موقعیت به شدت آسیب دیده اند.
مزایای خانواده درمانی تجربه گر چیست؟
مسلما هر رویکرد درمانی مزایای منحصر به فرد خود را دارد. بعد از بررسی ها و تحقیقات انجام شده، مشاوره خانواده تلفنی مهم ترین مزیت های خانواده درمانی تجربه گر را موارد زیر دانسته اند:
حل وضعیت
نظریه درمانی ویتاکر می تواند به شما کمک کند موقعیت های آسیب زا یا متضاد در گذشته را کشف و بازسازی کنید. علاوه بر این، می تواند به شما کمک کند تا هرگونه احساسات منفی را که در خود نگه می داشتید و از بروز آن خودداری می کردید، رها کنید و وضعیت خود را بهبود بخشید.
پردازش عاطفی
در خانواده درمانی تجربی مشاوران خانواده به گونه ای عمل می کنند که شدت احساسات فرد ظاهر شود. این کار کمک می کند تا امکان پردازش عاطفی عمیق تر فراهم شود.
کاهش اجتناب
مسلما شما ممکن است موقعیت ها و خاطرات تلخی را پشت سر گذاشته باشید. این خاطرات باعث می شود که شما تمایل داشته باشید از افکار، افراد، مکان ها یا مکالمات مربوط به آن موقعیت های دشوار که تجربه کرده اید، اجتناب کنید. خانواده درمانی تجربه نگر به شما کمک می کند تا با این رویدادها یا افراد روبه رو شوید و مشکل خود را برای همیشه حل کنید.
دیدگاه های تغییر یافته
نمایش و سایکودرام به فرد این امکان را می دهد که به جای دیگران خودش را قرار دهد و از دیدگاه های مختلف به موضوع بپردازد. این موضوع می تواند به شما کمک کند دیدگاه دیگران را ببینید و انگیزه آنها را درک کنید. نظریه درمانی ویتاکر کمک می کند تا افراد با گذشت زمان، خاطرات و رویدادها را بپذیرند، ببخشند و فراموش کنند.
بیان خلاق
انواع مختلف از خانواده درمانی تجربی مانند: موسیقی درمانی، هنر درمانی و نمایش درمانی، می توانند به شما کمک کنند تا خود را خلاقانه بیان کنید.
سخن آخر
نظریه درمانی ویتاکر یک شکل درمانی فراگیر و عملی است. که از ابزارها و روش های بیانی مختلفی استفاده می کند. این نوع از درمان می تواند به شما کمک کند موقعیت های دشوار را کشف کنید، احساسات خود را پردازش کنید و هر موضوع و مشکلی را از منظری متفاوت ببینید. مشاوره خانواده با استفاده از این نوع درمان به افراد کمک می کند تا دیدگاه های خود را گسترش دهند و هنگام مواجه با مشکلات و یا تصمیم گیری های سخت، بهترین عملکرد را داشته باشند. شما با استفاده از خانواده درمانی تجربی می تواند حتی بیان خلاق خود را نیز ارتقاء بدهید.
اگر از نظر فردی و یا خانوادگی، زناشویی و ... دچار مشکل شده اید و احساس می کنید که می توانید از نظریه درمانی ویتاکر برای بهبود شرایط و وضعیت خود، کمک بگیرید. پس باید به سراغ مشاور خانواده ای بروید که در این زمینه مهارت دارد. شما ممکن است ترجیح دهید از موسیقی درمانی و یا درام درمانی برای بهبود خود و یا توضیح مسائل و مشکلات استفاده کنید. پس باید به دنبال مشاوره خانواده ای باشید که در این زمینه خبره بوده و تخصص دارد. با آرزوی موفیت برای شما مرکز مشاوره آویژه.
