خشم یک احساس طبیعی است که به عنوان واکنشی به تهدیدات ایجاد میشود. این احساس می‌تواند برای بقای ما ضروری باشد، اما وقتی که کنترل آن سخت شود و منجر به رفتارهای منفی یا خشونت‌آمیز گردد، مشکل‌ساز میشود. تحقیقات نشان داده‌اند که خشم غیرقابل کنترل می‌تواند به سلامت جسمی و روانی آسیب بزند و در بسیاری از مواقع به خشونت کلامی یا فیزیکی منتهی میشود.
علل مشکلات خشم
مشکلات خشم می‌توانند ناشی از دلایل مختلفی باشند. برخی از این علل شامل استرس، مشکلات خانوادگی و مالی هستند. اما در برخی افراد، خشم ممکن است به علت اختلالات زمینه‌ای مانند افسردگی، اختلال وسواس فکری-عملی (OCD)، سوء مصرف الکل، اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD)، اختلال دوقطبی و اختلال انفجاری دوره‌ای (IED) بروز پیدا کند.
- افسردگی: خشم می‌تواند علامت افسردگی باشد، که خود شامل احساسات دائمی غم و از دست دادن علاقه به زندگی است.
- اختلال وسواس فکری-عملی (OCD): افراد مبتلا به OCD اغلب از ناامیدی ناشی از عدم توانایی در جلوگیری از افکار و رفتارهای وسواسی خود عصبانی می‌شوند.
- سوء مصرف الکل: مصرف بیش از حد الکل می‌تواند باعث کاهش توانایی تفکر منطقی و کنترل تکانه‌ها شود و منجر به بروز خشم شود.
- اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD): افراد مبتلا به ADHD ممکن است با علائمی مانند بی‌قراری و ناتوانی در تمرکز همراه با خشم مواجه شوند.
- اختلال دوقطبی: تغییرات شدید در خلق و خو، شامل دوره‌های خشم و تحریک‌پذیری، ممکن است در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی دیده شود.
- اختلال انفجاری دوره‌ای (IED): افرادی که دچار این اختلال هستند، ممکن است رفتارهای خشونت‌آمیز یا عصبانیت‌های ناگهانی و شدید داشته باشند.
علائم مشکلات خشم
افرادی که با مشکلات خشم مواجه هستند، ممکن است این احساس را به شکل‌های مختلفی تجربه کنند. علائم فیزیکی شامل فشار خون بالا، افزایش ضربان قلب، و تنش عضلانی هستند. از نظر عاطفی، این افراد ممکن است احساساتی چون عصبانیت، اضطراب، و استرس را تجربه کنند. همچنین، خشم می‌تواند بر روابط فرد تاثیر گذاشته و منجر به آسیب‌های جدی در روابط شخصی شود.
انواع خشم
خشم می‌تواند به شکل‌های مختلفی ظاهر شود:
- خشم آشکار: شامل فریاد زدن، شکستن اشیاء یا رفتارهای خشونت‌آمیز کلامی یا فیزیکی است.
- خشم درونی: در این نوع خشم، فرد خشم خود را به سمت خود هدایت می‌کند. ممکن است احساس گناه، انزوا، یا خودآزاری در این افراد وجود داشته باشد.
- خشم منفعل: این نوع خشم به شکل‌های غیرمستقیم و ظریف ظاهر میشود، مانند ندادن پاسخ، طعنه زدن، یا نارضایتی از موقعیت.
آیا من مشکل خشم دارم؟
شما ممکن است مشکل خشم داشته باشید اگر:
- اغلب احساس خشم می‌کنید.
- احساس می‌کنید که خشم شما از کنترل خارج است.
- خشم شما بر روابط شما تاثیر می‌گذارد.
- خشم شما باعث میشود که کارهایی انجام دهید که بعداً از آن‌ها پشیمان شوید.
مدیریت مشکلات خشم
اگر احساس می‌کنید که خشم شما از کنترل خارج شده است و به روابط یا سلامت روانی شما آسیب می‌زند، ممکن است نیاز به کمک یک حرفه‌ای داشته باشید. درمان شامل تکنیک‌های آرامش‌بخشی، رفتاردرمانی، و گاهی داروهای درمانی برای اختلالات زمینه‌ای می‌تواند به شما کمک کند. یکی از بهترین منابع برای کمک به شما در این زمینه، مرکز مشاوره خانواده آویژه است که خدمات مشاوره‌ای و درمانی متنوعی را برای مدیریت خشم و مسائل مرتبط با آن ارائه می‌دهد.
خشم پنهان (پنت-آپ)
خشم پنهان یا ذخیره شده زمانی ایجاد میشود که فرد قادر به ابراز خشم خود نیست و این احساسات در درون او جمع میشود. این نوع خشم می‌تواند منجر به مشکلات جسمی و روانی شود. از علائم خشم پنهان می‌توان به بی‌خوابی، عصبانیت در برابر مسائل جزئی، و آزار دیگران اشاره کرد.
درمان خشم پنهان
برای مقابله با خشم پنهان، اولین قدم شناسایی آن است. سپس می‌توان با استفاده از روش‌هایی مانند تغییر محیط، ورزش، تغییر افکار منفی، و تمرینات آرامش‌بخش به مقابله با آن پرداخت. اگر این روش‌ها کمک‌کننده نباشند، مراجعه به یک درمانگر برای یافتن ریشه خشم و یادگیری چگونگی ابراز صحیح آن ضروری است. مرکز مشاوره خانواده آویژه می‌تواند به عنوان یک نقطه شروع برای درمان این نوع خشم به شما کمک کند.
پیشگیری و مدیریت خشم
برای پیشگیری از انباشته شدن خشم، تغییر محیط، فعالیت‌های جسمی، تغییر افکار منفی، و استفاده از هنرهای خلاق می‌توانند موثر باشند. این استراتژی‌ها به فرد کمک می‌کنند تا احساسات خود را به طور سالم‌تری مدیریت کند.
کی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر خشم شما به حدی رسیده که از کنترل خارج شده و بر روابط شما تاثیر گذاشته است یا به خودآزاری منجر میشود، لازم است به یک پزشک یا درمانگر مراجعه کنید. درمان شناختی-رفتاری یکی از روش‌های مؤثر برای مدیریت خشم است. مرکز مشاوره خانواده آویژه با ارائه مشاوره‌های تخصصی در زمینه کنترل خشم می‌تواند به شما در این مسیر کمک کند.
منبع: https://www.healthline.com/
اشتباه مردان در زندگی مشترک