چگونه با فرزندان خود درباره موضوعات حساس صحبت کنیم؟
کودکان و نوجوانان امروزه در معرض اخبار و اطلاعات زیادی هستند که برخی از آن‌ها می‌توانند تأثیرات عمیقی بر ذهن و احساساتشان بگذارند. یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که والدین باید درباره آن با فرزندان خود صحبت کنند، بحث سوءاستفاده و تعرض جنسی است. شنیدن داستان‌هایی مانند شهادت دکتر کریستین بلیزی فورد در دادگاه باعث میشود که بسیاری از والدین نگران شوند و از خود بپرسند که آیا فرزندشان تجربه‌ای مشابه داشته است و چگونه می‌توانند در این مورد با او صحبت کنند؟
چرا صحبت با کودکان درباره این موضوع مهم است؟
بسیاری از کودکان ممکن است در طول زندگی خود با آزار جنسی مواجه شوند اما به دلایل مختلفی مانند ترس، شرم یا احساس گناه آن را به کسی نگویند. این سکوت می‌تواند پیامدهای روانی شدیدی مانند اضطراب، افسردگی، بی‌خوابی، و مشکلات در برقراری روابط سالم ایجاد کند. بنابراین، والدین باید فضایی امن و قابل‌اعتماد برای فرزندان خود فراهم کنند تا در صورت نیاز بتوانند تجربیاتشان را به اشتراک بگذارند.
راهکارهای موثر برای صحبت با فرزندان درباره آزارهای جنسی
۱. ابتدا خودتان را آماده کنید
اگر شما خودتان تجربه‌ای مشابه داشته‌اید، صحبت کردن درباره این موضوع می‌تواند برایتان دشوار باشد. بهتر است قبل از این گفت‌وگو، احساسات خود را بررسی کنید و در صورت لزوم از یک دوست، همسر یا مشاور کمک بگیرید. آرامش شما هنگام صحبت با کودک می‌تواند حس امنیت و اعتماد او را افزایش دهد.
۲. متناسب با سن کودک صحبت کنید
شیوه مطرح کردن این موضوع بستگی زیادی به سن و میزان درک کودک دارد:
- کودکان کوچک‌تر: از سؤالات ساده استفاده کنید، مانند "آیا کسی تو را لمس کرده که باعث ناراحتی‌ات شود؟" این پرسش کمک می‌کند که کودک راحت‌تر احساسات خود را بیان کند.
- نوجوانان: نوجوانان معمولاً راحت‌تر درباره احساساتشان صحبت می‌کنند. میتوانید بپرسید: "آیا تا به حال تو یا دوستانت با رفتارهای جنسی ناخواسته مواجه شده‌اید؟" این نوع پرسش‌ها کمک می‌کند که مکالمه به‌طور طبیعی پیش برود.
۳. از اخبار و اتفاقات اجتماعی به‌عنوان نقطه شروع استفاده کنید
اخبار و رویدادهای مشهور، مانند ماجرای دکتر فورد یا جنبش #MeToo، می‌توانند راهی مناسب برای شروع مکالمه باشند. سؤالاتی مانند "در مورد ماجرای دکتر فورد چیزی شنیده‌ای؟" یا "نظر تو درباره جنبش #MeToo چیست؟" می‌توانند فضایی برای گفت‌وگو و بیان احساسات کودک ایجاد کنند.
۴. به صحبت‌های فرزندتان گوش دهید
بعد از شروع گفت‌وگو، مهم است که آرام و پذیرنده باشید. از پرسش‌های باز استفاده کنید تا کودک راحت‌تر حرف بزند. به‌عنوان مثال، بپرسید: "آیا تا به حال تجربه‌ای داشتی که باعث ناراحتی‌ات شده باشد؟" یا "آیا دوستی داری که چنین تجربه‌ای داشته باشد؟"
۵. احساسات کودک را درک کنید
علاوه بر دانستن اینکه چه اتفاقی افتاده است، باید بدانید که کودک چه احساسی دارد. آیا او احساس ترس، شرم یا نگرانی دارد؟ اگر بله، از او بخواهید که بیشتر درباره احساساتش صحبت کند. مهم است که او بداند شما برای حمایت از او اینجا هستید و قصد سرزنش یا قضاوت او را ندارید.
۶. عجله نکنید و تصمیم شتاب‌زده نگیرید
اگر فرزندتان به شما بگوید که مورد آزار جنسی قرار گرفته است، اولین واکنش شما نباید گزارش فوری به پلیس یا مقامات قانونی باشد. این کار ممکن است او را دچار اضطراب کند. ابتدا از او بپرسید که آیا دوست دارد کسی دیگر از این موضوع باخبر شود؟ اگر نیاز به کمک دارد، میتوانید با یک مشاور صحبت کنید و راهنمایی بگیرید.
چگونه یک محیط امن برای فرزند خود ایجاد کنیم؟
برای اینکه کودک احساس امنیت کند و بتواند در صورت نیاز با شما صحبت کند، باید محیطی آرام و بدون ترس برای او فراهم کنید. در اینجا چند روش پیشنهاد میشود:
- اعتمادسازی: به کودک خود نشان دهید که همیشه آماده شنیدن حرف‌های او هستید.
- عدم قضاوت: کودک نباید احساس کند که اگر چیزی را بگوید، مورد سرزنش قرار می‌گیرد.
- آموزش مرزهای شخصی: به کودک یاد بدهید که بدن او متعلق به خودش است و هیچ‌کس حق ندارد بدون اجازه او را لمس کند.
- ایجاد یک کلمه رمز: اگر کودک در موقعیتی ناامن قرار گرفت و نیاز به کمک داشت، یک کلمه رمز بین خودتان تعیین کنید تا در صورت نیاز بتواند بدون جلب توجه دیگران از شما کمک بگیرد.
نتیجه‌گیری
صحبت کردن درباره موضوعات حساس مانند سوءاستفاده جنسی برای والدین ممکن است سخت باشد، اما برای سلامت روانی کودکان ضروری است. با ایجاد فضایی امن و پذیرنده، می‌توان به کودکان کمک کرد تا در صورت نیاز درباره تجربیات خود صحبت کنند و از حمایت لازم برخوردار شوند. هدف نهایی این است که فرزندان ما احساس امنیت و اعتماد کنند و بدانند که همیشه می‌توانند روی حمایت ما حساب کنند.
منبع: https://www.mghclaycenter.org/ https://psychology.avije.org/ مشاوره خانواده تلفنی رایگان ۲۴ ساعته