استرس و اضطراب دو واژه‌ای هستند که در زندگی روزمره ما ممکن است با آنها روبرو شویم. اما گاهی اوقات ممکن است مفهوم و تفاوت بین این دو واژه مبهم باشد. در این متن، به تعریف استرس و اضطراب پرداخته و تفاوت‌های اساسی بین آنها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
اضطراب به عنوان یک واکنش طبیعی به موقعیت‌ها و وقایع تنش‌زا در زندگی شناخته میشود. هنگامی که در موقعیتی قرار می‌گیریم که ما را نگران یا ناامن می‌کند، علائم اضطرابی مانند نگرانی، عصبانیت، ناراحتی و احساس تنگی در سینه را تجربه می‌کنیم. اضطراب در معمولیت خود می‌تواند مفید باشد، زیرا ما را هشدار می‌دهد که وضعیتی وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد. اما هنگامی که اضطراب به میزانی افزایش می‌یابد که به طور مداوم و در برابر واقعیت‌های معمول زندگی ما باشد، ممکن است به شکل غیرطبیعی و مزاحم تبدیل شود.
استرس، به عنوان یک واکنش بیشتر فیزیولوژیک و شناختی به موقعیت‌ها و فشارهای مختلف، تعریف میشود. استرس می‌تواند ناشی از عوامل خارجی مانند محیط کار، روابط فردی، مسئولیت‌های خانوادگی یا عوامل داخلی مانند بیماری‌ها و مشکلات شخصی باشد. در واقع، استرس یک واکنش نامتعادل بین نیازها و منابع فرد است که به ایجاد فشار و ناراحتی می‌انجامد.
وقتی استرس دارید، چه اتفاقاتی برای بدن شما می افتد؟
عوارض استرس برای بدن و سلامت روان شما می تواند بسیار زیاد باشد. هنگامیکه شما استرس زیادی را در خود احساس می کنید، بدنتان واکنش های مختلفی دارد. سیستم عصبی مغز به صورت خودمختار ضربان قلب، تنفس، تغییرات بینایی و … را کنترل خواهد کرد. پاسخ بدن به استرس کمک می کند تا شما با موقعیت های استرس زا به خوبی روبه رو شوید.
حال اگر فردی استرس مزمن و یا طولانی مدتی داشته باشد، فعال شدن پاسخ بدن به طور مکرر باعث فرسودگی و آسیب رسیدن به بدن خواهد شد. به همین دلیل استرس می تواند عوارض مختلفی را برای بدن از نظر جسمی، عاطفی و رفتاری ایجاد کند.
علائم فیزیکی استرس
مواجه شدن بدن با أنواع دردها مانند سردرد و …
داشتن إحساس تپش قلب فراوان و درد در ناحیه قفسه سینه
مواجه با اختلالات خواب که می تواند شامل کم خوابی و یا پرخوابی باشد.
سرگیجه های مداوم و ایجاد لرزش در بدن
افزایش فشار خون
ایجاد مشکلات معده و یا گوارشی
تنش عضلانی
مشکل در رابطه جنسی و زناشویی
ضعیف شدن سیستم ایمنی که باعث می شود همیشه فرد مریض و نالان باشد.
علائم ذهنی و عاطفی استرس
ایجاد اضطراب های زیاد برای فرد
تحریک پذیری و نوسانات خلقی
افسردگی های شدید
ناراحتی و غمگینی
وحشت زدگی
ناتوانی در تصمیم گیری
عدم تمرکز در کارها
عدم توانایی سپردن موضوعات و اختلال در حافظه
از دست دادن علاقه به رابطه جنسی و یا ناتوانی در لذت بردن از رابطه جنسی
گریه کردن
عوارض استرس تنها برای بدن به موارد بالا ختم نمی شود. فردی که استرس های مزمن و مداوم را تجربه می کند از برخی رفتارهای ناسالم و آسیب زننده برای مدیریت احساسات و أحوال خویش استفاده می کند. او برای اینکه از استرس های خود فرار کند ممکن است به سمت رفتارهای ناهنجار کشیده شود. مانند:
نوشیدن زیاد الکل
مصرف مواد مخدر و توهم زا
قمار
پرخوری کردن و یا اختلال در خوردن إذا
سیگار کشیدن
خریدهای اجباری برای خلاصی از استرس
ایجاد مشکلات در رابطه با رابطه جنسی و استفاده از زور و اجبار برای برقراری رابطه
علت استرس چیست؟ چرا استرس می گیریم؟
دلایل مختلفی برای استرس وجود دارد. خیلی از چالش ها و رویدادها می توانند در زندگی شما استرس ایجاد کنند. علت های استرس می تواند برای هر فردی منحصر به فرد باشد. ممکن است شما هنگام رویارویی با مشکلی استرس زیادی را تجربه کنید. اما دوست یا همسر شما این مشکل را آسان و بدون استرس ببیند. به همین دلیل گاهی توضیح اینکه چه چیزی باعث استرس در شما می شود سخت و دشوار خواهد بود. به طور کلی می توان گفت ممکن است شما استرس داشته باشید اگر:
با تغییرات بزرگی در زندگی خود مواجه شوید.
تحت فشار زیادی قرار بگیرید.
نگران از رخ دادن اتفاقی باشید.
بر روی نتیجه یک موقعیت یا کار کنترل زیادی نداشته باشید.
تبعیض یا نفرت را تجربه کنید.
مورد سوء استفاده قرار بگیرید.
مسئولیت های سخت و سنگین داشته باشید.
در محل کار خود با مشکل مواجه شده باشید.
یکی از عزیزانتان سخت بیمار باشد.
کارها آنگونه که شما می خواهید پیش نرود.
چرا بعضی از موقعیت ها برای من استرس زا است؟
می توان گفت میزان استرس نیز در افراد متفاوت است. شما ممکن است در شرایطی به شدت استرس بگیرید اما دوستتان به نسبت شما استرس کمتری داشته باشد. همچنین برخی از رویدادها ممکن است گاهی أوقات برای شما سخت بوده و شما را تحت فشار و استرس قرار دهند و گاهی مشکلی برایتان ایجاد نکنند. بستگی به عوامل مختلف میزان استرس شما نیز متفاوت خواهد بود. برخی از این عوامل عبارتند از:
شرایطی که در آن قرار گرفته اید تا چه حد برای شما سخت است و راحتی را از شما سلب کرده است؟
چه مشکل دیگری همزمان با این چالش در زندگی خود دارید؟
میزان زمان و پولی که در اختیار دارید چه مقدار است؟
تجربیات گذشته شما در رابطه با این مشکل چیست و چگونه بر احساسات شما در این رابطه تاثیر می گذارد؟
تا چه اندازه مورد حمایت دوستان و خانواده قرار دارید؟
چه موقعیت هایی می تواند استرس را برای شما به همراه داشته باشد؟
خیلی چیزها و موقعیت ها می توانند استرس را برای ما به همراه داشته باشند. ایجاد استرس در بخش های مختلف زندگی می توانند موقعیت ها و شرایط مختلفی را در بر بگیرند. برخی از مهم ترین موقعیت های استرس زا عبارتند از:
بیماری یا جراحت فرد یا بستگانش
بارداری و پدر و مادر شدن
مشکلات شخصی
فوت عزیزان
تجربه سوء استفاده
جرم و جنایت
مدیریت رویدادهای پیچیده
انجام کارهای خانه و یا کارهایی که مسئولیت زیادی دارند.
دوستان و خانواده
ازدواج کردن
جدایی و طلاق گرفتن
داشتن رابطه نامناسب و ارتباط ناسالم با والدین، خواهر و برادر و …
تحصیل
از دست دادن شغل
امتحانات
بیکاری طولانی مدت
کار نامناسب داشتن
بازنشستگی
شروع یک کار جدید
مشکلات مسکن مانند اجاره نشینی
مشکل با همسایه
مشکلات اقتصادی و نگرانی در این رابطه
داشتن بدهی های فراوان
سخنی از مشاوران آویژه
مسلما همه ما در شرایط مختلف استرس را تجربه کرده ایم. اگر استرس حاد و کوتاه مدت باشد مشکلات و عوارض کمتری برای ما خواهد داشت. اما استرس مزمن می تواند به شدت برای شما دردسر و آسیب به همراه داشته باشد. پس سعی کنید از روش های مختلف برای مدیریت استرس استفاده کنید. برای این منظور بهتر است در ابتدا عوامل استرس و علت استرس را برای خودتان مشخص کنید. اگر علائم استرس را در خودتان إحساس می کنید اما نمی دانید چگونه با استرس های منفی خود مبارزه کنید، بهتر است از مشاوره آنلاین کمک بگیرید. مشاور یا روانشناس با بررسی موقعیت شما و علت استرس های شما می تواند به شما کمک کند تا با استرس های زیاد خود مقابله کرده و مهارت کنترل و مدیریت استرس را یاد بگیرید.
سوالات متداول
استرس چه مقدار طول می کشد؟
أسترس أنواع مختلفی دارد که هر کدام بسته به شرایط فرد قابل تغییر هستند. برخی از استرس ها می توانند کوتاه مدت باشند و برخی مشکل طولانی مدت را در بر میگیرند. بسته به موقعیت و مهارت شما در مدیریت استرس می توان میزان و زمان استرس داشتن را تعیین کرد. استفاده منظم از تکنیک های کنترل استرس می تواند کمک بزرگی برای شما باشد. به شما کمک کند تا اکثر علائم فیزیکی، احساسی و رفتاری را کنترل کنید.
آیا استرس می تواند باعث اضطراب شود؟
همانطور که در بالا اشاره شد تفاوت استرس و اضطراب بسیار ناچیز است و علائم آنها شبیه به یکدیگر است. البته استرس و اضطراب دو موضوع متفاوت هستند. اما ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند. در برخی از موارد و زمان ها، استرس می تواند اضطراب را برای فرد ایجاد کند.