بی‌خوابی نوزادان یکی از چالش‌های مهم والدین، به‌ویژه والدین جوان و کم‌تجربه است. اگر نوزاد شما شب‌ها به‌سختی میخوابد یا مدام بیدار میشود، این مقاله از مرکز مشاوره خانواده آویژه به شما کمک میکند تا علت‌ها را بهتر بشناسید و راهکارهای علمی و عملی برای برطرف کردن آن بیابید.
💡 بی‌خوابی نوزاد: طبیعی یا نگران‌کننده؟
خیلی از والدین نمی‌دانند که الگوی خواب هر نوزاد منحصربه‌فرد است. برخی از نوزادان روزانه تا ۱۸ ساعت یا بیشتر می‌خوابند، در حالی که دیگران ممکن است به ۱۴ ساعت خواب اکتفا کنند. اما وقتی بی‌خوابی نوزاد به‌طور مکرر ادامه دارد و باعث بی‌قراری، گریه‌های طولانی و یا اختلال در رشد میشود، این وضعیت نیاز به بررسی تخصصی دارد.
🔍 مهم‌ترین علت‌های بی‌خوابی نوزادان
بر اساس منابع معتبر پزشکی بین‌المللی (مانند Mayo Clinic و Cleveland Clinic)، دلایل بی‌خوابی نوزادان به چند دسته تقسیم میشوند:
۱. ناهماهنگی در الگوی خواب طبیعی نوزاد
نوزادان تا سه ماهگی هنوز ساعت بیولوژیکی منظم ندارند. بیدار شدن‌های شبانه در این دوره کاملاً طبیعی است، اما در صورت تداوم بعد از ۶ ماهگی نیاز به بررسی دارد.
۲. مشکلات جسمی یا دردهای پنهان
رفلاکس معده، قولنج، حساسیت پوستی، تب خفیف یا حتی گوش‌درد میتواند از دلایل بی‌خوابی نوزاد باشد. این موارد باید حتماً توسط پزشک یا مشاور کودک ارزیابی شود.
۳. استرس، اضطراب یا ناآرامی‌های محیطی
بله، نوزادان هم دچار استرس میشوند! تغییر مکان خواب، نبودن مادر یا پدر در نزدیکی، یا حتی صدای بلند میتواند خواب شبانه نوزاد را مختل کند.
۴. وابستگی به شیوه‌های خاص خوابیدن
نوزادی که تنها در بغل یا هنگام شیر خوردن به خواب می‌رود، در نیمه شب با نبود این شرایط دچار اضطراب شده و بیدار میشود.
۵. شرایط محیط خواب نامناسب
نور زیاد، گرما یا سرمای بیش از حد، یا حتی نوع تشک نوزاد میتواند دلیل بی‌خوابی او باشد. دمای اتاق باید بین ۲۰ تا ۲۲ درجه باشد.
✅ راهکارهای کاهش بی‌خوابی نوزادان – از زبان مشاوران آویژه
| راهکار تخصصی از آویژه | توضیح کاربردی |
|---|---|
| ایجاد روتین منظم خواب | زمان مشخص خواب، حمام آرام‌بخش و فضای تاریک کمک میکند مغز کودک به خواب شبانه عادت کند. |
| استقلال در خوابیدن | کودک را وقتی هنوز بیدار است اما خواب‌آلود شده، در تخت بگذارید تا یاد بگیرد بدون نیاز به آغوش بخوابد. |
| کاهش تحریکات شبانه | از بازی‌های پر انرژی قبل از خواب، نورهای روشن و صداهای بلند دوری کنید. |
| بررسی پزشکی دقیق | اگر بی‌خوابی بیش از چند هفته ادامه دارد، احتمال رفلاکس، آلرژی یا گوش‌درد را با پزشک بررسی کنید. |
| مشاوره تخصصی کودک | مراجعه به مشاور روانشناس کودک میتواند ریشه‌های عاطفی یا محیطی بی‌خوابی را مشخص و درمان کند. |
🛑 اگر نوزاد شب‌ها نمی‌خوابد، این علائم را جدی بگیرید:
گریه‌های بی‌وقفه و طولانی
تغذیه نامنظم یا امتناع از شیر خوردن
تعریق زیاد یا تنفس سخت هنگام خواب
بی‌قراری شدید هنگام جدا شدن از والدین
در این موارد حتماً با مشاور کودک یا پزشک اطفال تماس بگیرید.
📞 مشاوره درباره بی‌خوابی نوزادان با آویژه
اگر احساس میکنید کم‌خوابی نوزاد شما از کنترل خارج شده و بر آرامش خانواده تأثیر گذاشته، وقت آن است که از کمک تخصصی استفاده کنید. مرکز مشاوره خانواده آویژه با بهره‌گیری از تیمی مجرب در زمینه روانشناسی کودک و نوزاد، آماده است تا به‌صورت تلفنی یا آنلاین، راهکارهای کاملاً علمی و کاربردی را به شما ارائه دهد.
🔹 فقط با یک تماس، آرامش را به خانه بازگردانید.
🔹 مشاوره کودک آویژه، همراه مطمئن والدین آگاه.
📌 سوالات متداول درباره بی‌خوابی نوزادان
چقدر خواب برای نوزاد طبیعی است؟
نوزادان تازه متولدشده معمولاً بین ۱۴ تا ۱۷ ساعت در شبانه‌روز می‌خوابند. خواب منقطع در این دوره طبیعی است.
آیا شیر خشک میتواند باعث بی‌خوابی شود؟
در برخی موارد، نوزاد به ترکیب شیر خشک حساسیت دارد که باعث رفلاکس یا دل‌درد و در نتیجه بی‌خوابی میشود.
از چه سنی باید نگران اختلال خواب نوزاد باشیم؟
اگر پس از ۶ ماهگی خواب نوزاد بسیار نامنظم و همراه با بی‌قراری است، بهتر است با مشاور کودک مشورت کنید.
درمان بی خوابی نوزادان و علت بی خوابی نوزاد
درمان بی خوابی نوزادان زمانی که هیجان مانع از خواب باکیفیت و مطلوب آنها میشود میتواند این باشد که والدین محل خواب و استراحت کودک را آرام و بی سر و صدا سازند . زمانی که نوزاد شما گرسنه یا تشنه است شما با سیر کردن آن میتوانید به خوبی درمان بی خوابی نوزادان را انجام دهید . زیرا گرسنگی و تشنگی دقیقا میتواند به اندازه یک اختلال جدی به خواب کودک لطمه وارد کند . گاهی نیز علت بی خوابی نوزاد جای نا مناسب نوزاد شما برای خواب است . برای مثال گاهی والدین , به خصوص والدین کم تجربه نوزاد خود را در محلی مییخوابانند که محل عبور و آمد و شد افراد است . این موضوع یکی از شایع ترین علت بی خوابی نوزاد میباشد .
ساییدن دندان یا دندان قروچه در خواب (blunt teeth)
حتما برای شما نیز پیش آمده که کنار کسی خوابیده باشید که دندان هایش را هنگام خواب به یکدیگر میساییده . صدای ناهنجاری که از دهان این افراد بیرون میاید حتما برای هرکسی آزار دهنده و زجر آور است . شیوع دندان قروچه به سمت جنسیت خاصی سنگینی نمی کند و در زنان و مردان برابر است . این مسئله رده سنی خاصی را هم در نظر نمی گیرد و حتی گاهی دلیل بی خوابی نوزادان نیز میشود . بزرگسالان تجربه بیشتری در این مورد دارند و یا خود دارای أین مشکل در خواب هستند یا در کنار کسی که دندان قروچه در شب را از خود بروز میدهد شب زجر آوری را گذرانده است .این عارضه گاهی میتواند منجر به از بین رفتن دندان های فرد شود. کاستن از فشارهای روانی قطعا میتواند برای این عارضه یک درمان محسوب شود .
بیماری های طبی موثر در اختلال در خواب
- سیستم عصبی(nervous system): اگر به خوبی و سلامت کامل نباشد و نقصی در آن وجود داشته باشد قطعا باعث بروز بی خوابی و اختلال خواب خواهد شد .
- بیماری آلزایمر (Alzheimer): مشکلات در خواب و گشت زدن در خواب از شایع ترین مشخصات بیماری آلزایمر است که میتواند یک منبع فشار روانی بزرگ برای خانواده باشد .
- سردردها (headache) : سردرد ها نیز از عواملی هستند که میتوانند خواب را مختل کنند . بعضی افراد مبتلا به مسائل تنفسی در خواب هستند به دلیل سردرد از خواب میپرند . مثلا برای افرادی که آپنه خواب دارند سر درد شایع است .
- سر درد های میگرن : سر درد های میگرن در زنان سه برابر بیشتر از مردان رخ میدهد . این سر دردها اغلب ضربانی هستند و یک طرف مغز را میگیرند . اغلب دیده میشوند که میگرن ها افراد را از پا در می آورند . افرادی که میگرن دارند قطعا منیتوانند خواب خوب و با کیفیتی نیز داشته باشند .
سردردهای خوشه ای (cluster headaches)
این نوع از سردرد ها حتما شدید ترین نوع سر درد ها هستند . پزشکان این نوع سر درد را یک بیماری مردانه میدانند . این بخاطر این مطلب است که شیوع سردرد های خوشه ای به شدت به سمت مردان سنگینی میکند . به این دلیل این سردرد ها را خووشه ای مینامند که به شکل خوشه ای و در مدت زمان های کوتاه که معمولا ۲ تا ۴ ماه است بروز میکند .
این سردرد ها بسیار زیاد تاثیر منفی در خواب فرد مبتلا را نمایان میکنند . فرد بعد از مدتی کاملا از زندگی طبیعی خود مثل فعالیت در شغل و نقش های اجتماعی که بر عهده دارد باز می ماند و آنها را با نقص و بی کیفیت انجام میدهد . به این دلیل که این سردرد ها در یک زمان خاص هر روز شروع میشود . دقیقا گویی که ساعتی برای خود کوک کرده باشد دقیقا همان زمان به خصوص به سراغ فرد مبتلا میاید .
بیماری پارکینسون (Parkinson)
یک مشکل نورولوژیکی است که خیلی شایع است . کار این بیماری در گیر کردن قسمت هایی از مغز است که دوپامین تولید میکند . نشانه هایی از لرزش در اندام فرد دیده میشود و راه رفتن بیمار نیز غیر عادی میشود . بعد از مدتی فرد تنها و بدون کمک عصا نمیتواند راه برود و نیازمند کمک دیگران نیز میشود . حدود ۷۰℅افراد درگیر با پارکینسون با مشکلات خواب نیز در گیر میشوند . ممکن است بعضی از آنها شب هنگام از خواب بیدار شوند و دیگر نتوانند بخوابند . در بعضی از آنها ممکن است که روز و شب برعکس شود . در حدود ۲۵℅ آنها از اختلال رفتار خواب REM رنج میبرند که در آن افراد به محتوای خوابشان واکنش فیزیکی نشان بدهند . بنابراین بیماری پارکینسون نیز به خودی خود باعث به وجود آمدن اختلال خواب در افراد میشود .
اختلال خواب ناشی از خرو پف
گاهی نیز دلیل کم خوابی در نوزادان خرو پف های شبانه ای است که از خواب با کیفیت کودک جلوگیری میکند .خرو پف از جمله دلایل کم خوابی در نوزادان است که ممکن است خودش به دلایل مختلفی مثل آرواره های نا متعارف ، لوزه های بزرگ ، یا وجود آپنه به وجود آمده باشد . البته معمولا خرو پف بچه ها خیلی کمتر از بزرگترهاست که اگر بخواهیم به دلایل مختلف آن بپردازیم میتوانیم به عفونت تنفسی ، احتقان بینی یا حجیم شدن آدنوئید اشاره کنیم . وقتی نوزاد از این عارضه رنج میبرد ، ممکن است شب برایش به سختی بگذرد و در نتیجه با خستگی روز خود و زمان بیداری را طی کند .
خواب روزانه بیش از حد (EDS)
گاهی نیز به جای اینکه به دنبال دلایل کم خوابی نوزادان باشیم ، گاهی باید بدانیم علل خواب زیاد نوزاد ما چیست . برای مثال اختلال خواب بیش از اندازه در طول روز از جمله اختلالاتی است که والدین باید از آن آگاهی کامل داشته باشند که اگر علائم آن را در نوزاد خود دیدند سریعا برای درمان آن اقدام کنند . اگر کودک شما شب را به خوبی میخوابد اما در روز نیز چرت میزند و انرژی استاندارد نسبت به هم سن های خودش را ندارد حتما باید تحت معاینه پزشک قرار بگیرد تا تشخیص قطعی و راه درمان احتمالی انتخاب شود .
اختلالات خواب مشترکی که علائم خواب بیش از حد در طی روز دارند عبارت اند از : گرفتگی تنفس بازدارنده ، حمله خواب و سندرم پای بی قرار هستند . به والدین توصیه میشود به محض رویت علائم ذکر شده حتما کودک خود را برای اطمینان بیشتر نزد یک متخصص خواب ببرند .
افسردگی(depression)
افسردگی از اصلی ترین و شایع ترین دلایلی است که در بین افرادی که اختلال خواب دارند مشترک است . حدود ۲۵℅ از زنانی که به کلینیک های خواب مراجعه میکنند دارای علائم افسردگی هستند . البته این موضوع در زنان شیوع بیشتری دارد . به طوری که گفته میشود فراوانی افسردگی در زنان دو برابر مردان است . فرد افسرده معمولا فردی است که گوشه گیر است و زیاد میلی به حرکت و جنبش ندارد . این افراد اکثر روز را چرت میزنند و همین باعث میشود که در هنگام خواب شبانه مشکلاتی مثل بی خوابی برایشان پیش بیاید . وقتی که شب نتوانند خوب بخوابند در پی آن منیتوانند روز را خوب طی کنند . این دسته از افراد معمولا در انجام وظایف و فعالیت های اجتماعی و خانوادگی خود با نقص و کاستی رو به رو هستند .
خدمات تلفنی و آنلاین مرکز مشاوره خانواده و روانشناسی آویژه
برای کسب اطلاعات بیشتر لطفا سایر مقالات متخصصان مرکز مشاوره آویژه را مطالعه فرمایید .
در این راستا مرکز مشاوره خانواده و روانشناسی آویژه خدمات متنوعی را در زمینه مشاوره اختلال خواب کودک به شما هم میهنان عزیز ارائه میدهد .
منبع: Insomnia: Causes, symptoms, and treatments
برای تماس با مرکز مشاوره تحصیلی آویژه جهت مشاوره تلفنی ثبت نام بدون کنکور علمی کاربردی میتوانید از طریـق تلفن ثابت و بدون گرفتن کد یا صفر با شماره تهران 9099071985 و سایراستانها 9099071985 از سایر استانها تماس حاصل فرمایید.
این شرایط به دو قسمت شرایط عمومی و اختصاصی تقسیم میشود که در ادامه به جزئیات هر کدام پرداخته ایم:
اطلاعات فردی
آیا دانشگاه تهران بدون کنکور دانشجو میپذیرد؟
مزایای مشاوره تلفنی با ما:
درمان راحت تر برای افرادی که نمیخواهند در مکان های بسته حضور یابند
هزینه مشاوره تلفنی روانشناسی به مراتب کمتر است
امکان انتخاب از بین روانشناسان متخصص 
نقش مشاوره روانشناسی در ازدواج[/caption]
نقش مشاوره ازدواج در درمان افسردگی[/caption]
سوالات متداول
چرا باید از خدمات مرکز مشاوره آویژه استفاده کنم؟
آویژه با در اختیار داشتن تیمی تخصصی از برترین مشاوران روانشناسی کشوری که همگی دارای مجوز رسمی فعالیت از نظام روانشناسی و مشاوره کشور هستند به شما کمک می کنند تا به نتیجه ی دلخواه که کسب آرامش است دست یابید.