در سالهای اخیر، افزایش مشکلاتی مانند بیشفعالی، کمبود توجه و کاهش تمرکز در کودکان بهویژه در میان دانشآموزان مقطع ابتدایی (بهخصوص پسران) بهطور چشمگیری مشاهده میشود. این موضوع نهتنها روند یادگیری دانشآموزان را با اختلال مواجه میکند، بلکه میتواند بر رفتار، اعتمادبهنفس و روابط اجتماعی آنها نیز تأثیر منفی بگذارد.
بسیاری از معلمان و والدین به دنبال راهکارهای ساده، عملی و کمهزینه هستند تا بتوانند بدون نیاز به ابزارهای پیچیده، دقت و تمرکز کودکان را افزایش دهند. خبر خوب این است که با استفاده از بازیهای هدفمند و تمرینهای شناختی ساده میتوان تا حد زیادی تمرکز دانشآموزان را تقویت کرد.
در این مقاله از مرکز مشاوره آویژه مجموعهای از بازیها و تمرینهای کاربردی برای افزایش دقت و تمرکز دانشآموزان ابتدایی در کلاس درس و منزل ارائه شده است.
چرا تمرکز دانشآموزان ابتدایی کاهش یافته است؟
کاهش تمرکز در کودکان دلایل متعددی دارد، از جمله:
استفاده بیش از حد از موبایل و تبلت
کمتحرکی و سبک زندگی کمجنبوجوش
اضطراب، فشار درسی و مقایسه شدن
نداشتن برنامه منظم خواب
ضعف مهارتهای توجه و حافظه کاری
در بسیاری از موارد، کودک دچار اختلال شدید نیست، بلکه فقط نیاز به تمرین و آموزش مهارت تمرکز دارد. بازیهای شناختی بهترین ابزار برای این کار هستند.
بازی های مؤثر برای افزایش دقت و تمرکز دانش آموزان
۱. بازی مشاهده و گزارش محیط (حیاط یا فضای باز)
در این بازی از دانشآموز میخواهیم:
به حیاط مدرسه یا فضای باز خانه برود
محیط اطراف را با دقت مشاهده کند
پس از بازگشت، هر آنچه دیده است را توضیح دهد
اگر دانشآموز نتوانست همه جزئیات را به خاطر بیاورد:
دوباره او را بفرستید
اما این بار با زمان کمتر
این تمرین باعث تقویت:
توجه دیداری
حافظه کوتاهمدت
دقت به جزئیات
میشود و برای کودکان بیشفعال بسیار مؤثر است.
۲. بازی کارت های حروف الفبا
روش اجرا:
حروف الفبا را روی کارتها بنویسید
از هر حرف دو کارت مشابه داشته باشید
کارتها را بهصورت نامنظم روی میز بچینید
از دانشآموز بخواهید:
کارتها را با دقت نگاه کند
حروف مشابه را پیدا کرده
و کنار هم قرار دهد
این بازی به بهبود:
تمرکز
توجه پایدار
تشخیص شباهتها
کمک میکند و برای کلاس درس نیز بسیار مناسب است.
۳. بازی شعر کف بزن (بازی گروهی در کلاس)
این بازی یک روش شاد و مؤثر برای تقویت تمرکز شنیداری است.
روش کار:
معلم یا والد شعر زیر را میخواند و عدد را اعلام میکند:
شادم و شادم، کف میزنم یک بار
(دانشآموزان یک بار کف بزنند)
شادم و شادم، کف میزنم دو بار
(دو بار کف بزنند)
پس از یادگیری الگو:
اعداد را تصادفی بگویید
سرعت را کمکم افزایش دهید
این تمرین باعث افزایش:
تمرکز شنیداری
هماهنگی ذهن و بدن
کنترل تکانشگری
در کودکان میشود.
۴. بازی شباهت یابی و تفاوت یابی
در این بازی:
دو یا سه وسیله یا مفهوم را نام ببرید
(مثلاً: مداد، خودکار، ماژیک)
از دانشآموز بخواهید:
شباهتهای آنها را بگوید
سپس تفاوتها را بیان کند
این بازی مهارت:
تفکر تحلیلی
تمرکز ذهنی
دستهبندی اطلاعات
را در کودکان تقویت میکند.
۵. بازی پیدا کردن جفت ها
وسایلی مانند:
جوراب
دکمه
مداد همرنگ
تیله
را بهصورت جفت تهیه کنید و آنها را با هم مخلوط نمایید.
از کودک بخواهید:
با دقت جفتها را پیدا کند
و کنار هم قرار دهد
این بازی برای:
افزایش دقت دیداری
کاهش حواسپرتی
تقویت تمرکز پایدار
بسیار مناسب است.
۶. بازی اشکال هندسی مشابه
روش اجرا:
چند شکل هندسی مشابه (دایره، مربع، مثلث) رسم کنید
-
از کودک بخواهید اشکال مشابه را:
یکرنگ کند
یا به هم وصل کند
این تمرین به بهبود:
توجه دیداری
تمرکز
مهارتهای پیشنوشتاری
کمک میکند و برای دانشآموزان کلاس اول و دوم بسیار مفید است.
نکته مهم برای افزایش اثربخشی بازی ها
برای جذابتر شدن تمرینها:
گاهی نقشها را عوض کنید
کودک نقش معلم را بازی کند
و شما نقش دانشآموز
این کار باعث:
افزایش انگیزه
کاهش مقاومت
تقویت اعتمادبهنفس کودک
میشود.
چه زمانی باید به مشاور کودک مراجعه کرد؟
اگر با وجود تمرینها:
بیدقتی کودک شدید است
افت تحصیلی ادامه دارد
بیشفعالی کنترل نمیشود
بهتر است از مشاوره تخصصی کودک استفاده شود تا وضعیت بهصورت دقیق بررسی گردد.
مشاوره تخصصی تمرکز و بیش فعالی کودکان با آویژه
مرکز مشاوره آویژه با تجربه تخصصی در حوزه:
روانشناسی کودک
مشکلات تمرکز و توجه
بیشفعالی
افت تحصیلی
آماده ارائه راهکارهای عملی و علمی به والدین و معلمان است.
تماس با مرکز مشاوره آویژه
📞 مشاوره روانشناسی کودک و دانشآموز
⏰ همهروزه از ساعت ۸ صبح تا ۱۲ شب
☎️ تماس از تلفن ثابت (بدون کد و صفر):
تهران: 9099071985
سایر استانها: 9099071985
بازی هایی برای افزایش دقت و تمرکز دانش آموزان در کلاس درس یا منزل
از دانش آموز مورد نظر بخواهیم به حیاط رفته و در حیاط دور بزند و همه چیز را زیر نطر بگیرد و در کلاس یا خانه، به ما بگوید که چه چیزهایی در حیاط دیده است. اگر نتوانست کامل بکوید، دوباره به حیاط برود ولی در زمان مشخص و کمتر از مرحله اول...
1- حروف الفبا را روی کارت هایی نوشته و از هر حرف ، دو کارت داشته باشیم. حالا بگوییم کارتها را نگاه کن و آن هایی که مثل هم هستند (یکی هستند) رو کنار هم بزار.
2- شعر کف بزن در کلاس (برای همه دانش آموزان)
روش کار: اعداد را تا جایی که یاد گرفته اند ادامه میدهیم.
شعری را می خوانیم و به تعدادی که میگوییم، دانش آموزان دست بزنند.
شادم و شادم، کف میزنم یک بار
(دانش آموزان یک بار کف بزنند)
شادم و شادم، کف میزنم دو بار
(دانش آموزان دو بار کف بزنند)
شادم و شادم، کف میزنم سه بار
(دانش آموزان سه بار کف بزنند)
و همینطور ادامه میدیم. بعد اینکه دانش آموزان روال بازی رو یاد گرفتند، اعداد تصادفی بگویید.
3- شباهت ها.دو یا سه وسیله یا ... را نام ببریم و بخواهیم بچه ها فکر کنند و شباهت های بین آنها را بگویند. در مورد تفاوت ها هم میشود این بازی رو به کار برد.
4- تعدادی وسیله را بصورت جفت تهیه کرده (جوراب-دکمه صدفی-مداد هم رنگ-تیله-و...) و آنها را باهم مخلوط کرده و میخواهیم جفت ها را پیدا کرده و کنار هم بگذارد.
5- تعدادی شکل هندسی همانند کشیده و از دانش آموز بخواهیم اشکال همانند را یک رنگ زده و به هم وصل کند (دوتا دایره-دوتا مربع و ...)
در پایان، برای جذاب تر شدن بازی، توصیه میشود گهگاهی، دانش آموز یا فرزند شما نقش معلم و شما نقش دانش آموز را بازی کنید و تمرینات فوق را شما انجام بدهید . همچنین می توانید برای رفع بی علاقگی و درس نخواندن دانش آموزان و یا راهکارهای مقابله با بی دقتی را دنبال بفرمایید .
منابع
- ۰۴/۰۹/۲۹