چگونه کودکی مسئولیت پذیر تربیت کنیم؟

تربیت فرزند مسئولیت‌پذیر | راهنمای خانواده‌ها توسط مرکز مشاوره آویژه

هر پدر و مادری آرزو دارد فرزندی مسئولیت‌پذیر، منظم و مستقل داشته باشد. در دنیای امروز، زندگی در کنار افرادی که به تعهدات خود پایبند هستند، باعث آرامش و رشد بهتر خانواده و جامعه می‌شود. بچه‌ها نیز دوست دارند تنها مورد دلسوزی والدین نباشند؛ آن‌ها می‌خواهند مورد اعتماد والدین قرار بگیرند و نشان دهند که توانایی مدیریت مسئولیت‌های خود را دارند.

اما اغلب والدین با این سؤال مواجه هستند: چگونه می‌توانم فرزندی مسئولیت‌پذیر تربیت کنم؟

مرکز مشاوره خانواده آویژه با سال‌ها تجربه در زمینه روانشناسی کودک و تربیت فرزند، به بررسی و ارائه راهکارهای علمی و عملی در این زمینه پرداخته است. ما معتقدیم تربیت فرزند مسئولیت‌پذیر نه تنها مهارتی است که باید به کودک آموزش داده شود، بلکه فرآیندی است که والدین نیز باید در آن الگوی مناسب و همراهی مستمر باشند.

در این مقاله، شما با تکنیک‌ها و روش‌های موثر برای تربیت فرزند مسئولیت‌پذیر آشنا خواهید شد، از جمله:

• ایجاد فضای اعتماد و تعامل مثبت با کودک

• تشویق به انجام وظایف روزانه و مسئولیت‌های کوچک

• آموزش تصمیم‌گیری و حل مسئله به صورت عملی

• تقویت اعتماد به نفس و استقلال کودک

با استفاده از راهکارهای مرکز مشاوره خانواده آویژه، می‌توانید کودک خود را به فردی مسئول، با اعتماد به نفس و آماده برای مواجهه با چالش‌های زندگی تبدیل کنید.

📞 برای دریافت مشاوره تخصصی در زمینه تربیت فرزند و روانشناسی کودک، با کارشناسان مرکز مشاوره خانواده آویژه تماس بگیرید:
۰۲۱-۶۲۹۹۹۰۶۶ | ۰۹۳۵۳۰۰۰۱۰۲

مسئولیت های کودکان

شما می توانید متناسب با سن کودک خود، وظایف و مسئولیت هایی را برای فرزندتان تعیین کنید. این کار کمک می کند تا او یاد بگیرد که در زندگی باید مسئولیت هایی را برعهده بگیرد. همچنین عزت نفس او را تقویت می کند زیرا إحساس می کند که در نظر شما او دیگر بزرگ شده است و شما به او اعتماد دارید. البته اگر إحساس کردید فرزندتان نمی تواند کاری را انجام دهد و نتیجه موفقیت آمیز داشته باشد، بهتر است مسئولیت او را تغییر دهید. اجازه ندهید کودک با شکست های پی در پی مواجه شود. زیرا در این صورت اعتماد به نفس خود را از دست می دهد. در اینجا برخی از وظایف و تعهداتی وجود دارد که می توانید بر اساس سن و رشد کودک خود به او بدهید.

کمک برای ظرف شستن

مراقبت از فرزند کوچکتر

تهیه کردن وسایل مورد نیاز مدرسه و آماده کردن کیف مدرسه در شب، قبل از خواب

پس از بازی با اسباب‌ بازی‌ ها، آنها را جمع کردن

مرتب کردن کشو لباس ها و یا تخت خواب

رسیدگی به ظاهر خود

جمع آوری لباس های کثیف و قرار دادن آنها در سبد لباس ها

5 نکته برای تربیت کودک مسئولیت پذیر

گاهی محبت و مهربانی بیش از اندازه والدین نه تنها برای کودک مفید نخواهد بود، بلکه باعث می شود او در آینده یک فرد بی مسئولیت باشد که دائم انتظار دارد دیگران وظایف و مسئولیت های او را انجام دهند. پنج نکته کلیدی وجود دارد که می تواند به شما کمک کند یک فرزند مسئولیت پذیر را تربیت کنید. این پنج نکته عبارتند از:

 حد و مرزی بین مسئولیت های خود و آنها تعیین کنید

مشخص کردن حد و مرزها بین مسئولیت های والدین و فرزندان می تواند به فرزندان بفهماند که همیشه در زندگی در هر سنی که باشند وظایف و مسئولیت هایی را باید برعهده بگیرند. اگر شما دائم بخواهید برای آسایش بیشتر کودک خود، وظایف او را نیز انجام دهید او یاد نمی گیرد که چگونه باید مسئولیت پذیر باشد. از همان کودکی و نوزادی سعی کنید حد و مرزها را تعیین کنید. مثلا خوابیدن در تخت خواب خود می تواند یک حد و مرز مشخص برای کودک باشد. یا به آنها آموزش دهیم که أسباب بازی های خود را باید خودشان جمع کنند. این کار باعث می شود که کودک مسئولیت پذیر شود و قبول کند که باید کارهایی را خودش به تنهایی انجام دهد.

نق زدن و دائم هشدار دادن ممنوع

اگر شما دائم به دنبال نق زدن به کودک باشید و او را به خاطر مسئولیت هایی که باید انجام دهد نصیحت کنید، أساسا به فرزندتان می گویید که او به اندازه کافی باهوش نیست و یا نمی تواند مسئولیت های خود را به خوبی انجام دهد. سعی کنید با فرزندتان شفاف باشید. مشخص کنید که فرزندتان باید چه کارهایی را انجام دهد و عواقب عمل نکردن به آنها را برایش توضیح دهید.

بعد از آن دیگر نیاز نیست بارها و بارها به او نق بزنید و یا یادآوری کنید که مسئولیتش را انجام نداده است. اجازه دهید کودک خودش تشخیص دهد که چه هنگامی باید به وظایفش عمل کند. اگر او اشتباهی مرتکب شد و یا دیرتر از زمان استاندارد کارها را انجام داد، بعد به او اخطار بدهید. اینکه هنوز او کاری را شروع نکرده شما شروع می کنید به نصیحت کردن و یا امر و نهی کردن أصلا درست نیست.

اجازه دهید اشتباهات خود را اصلاح کنند

از خراب کردن أسباب بازی گرفته تا گم کردن مداد رنگی در مدرسه و ... کودک باید به این درک برسد که تنها فردی که می تواند اشتباهات خود را جبران کند، خودش است. پس اجازه دهید که کودکتان مسئولیت اشتباهات خود را برعهده بگیرد و تلاش کند تا آنها را جبران کند. هرگز از سرزنش کردن و یا تهدید کودک به دلیل اشتباهاتی که مرتکب شده است، استفاده نکنید. این کار می تواند شرایط را سختتر کند. در این صورت کودک إحساس می کند که نمی تواند هیچ کدام از کارها و مسئولیت های خود را به خوبی انجام دهد و همیشه مورد سرزنش شما قرار می گیرد.

ابتکار عمل را در کودکان افزایش دهید

هرگز کودکان را مجبور به انجام کاری نکنید. در اینصورت آنها ممکن است با شما مخالفت کنند و  یا به درستی کارها را انجام ندهند. وظایف و مسئولیت ها را برای آنها لذت بخش کنید و راهی بیابید که آنها بتوانند کارهای خود را به تنهایی انجام دهند. تا إحساس موفقیت و قدرت کنند. این کار کمک می کند که کودک عزت نفس بالایی داشته باشد. هنگامی به او کمک کنید که واقعا ضروری است و نیاز به کمک شما دارند. انجام دادن کارها به صورت تنها به کودکان ابتکار عمل می بخشد. داشتن ابتکار عمل باعث می شود که کودک در طول زندگی خود بتواند به راحتی مسئولیت های خود را بپذیرد و راهکارهایی عالی برای حل و انجام دادن کارها بیابد.

کودکتان را تحسین و تشویق کنید

فراموش نکنید پس آنکه کودک مسئولیت خود را به درستی انجام داد او را تشویق و تحسین کنید. شما با تشویق کردن کودک و ستایش او، باعث می شوید که فرزندتان برای انجام مسئولیت های بعدی خود، مشتاق تر شود و بهتر بتواند آنها را به سرانجام برساند. اگر کودک نتوانست وظایف خود را برای بار اول به درستی انجام دهد، به گونه ای رفتار کنید که بتواند مجدد برای پیروزی و به سرانجام رساندن آن تلاش کند. می توانید از جملات انگیزشی مانند تو می توانی، تو قوی هستی و حتما با تلاش موفق خواهی شد و ... استفاده کنید.

سخن آخر

تربیت یک کودک مسئولیت پذیر بسیار مهم و مفید است. اگر شما بتوانید از همان سال های اول زندگی کودک، به او مسئولیت هایی را متحول کنید و او یاد بگیرد که باید وظیفه خود را به درستی انجام دهد، هنگامی که بزرگ تر می شود با مشکلاتی از قبیل انجام ندادن تکالیف، جمع نکردن وسایل و أسباب بازی ها و ... رو به رو نخواهید شد. زیرا شما به فرزند خود آموزش داده اید که باید وظایف خود را قبول کرده و برای انجام دادن صحیح آنها تلاش کند.

مشاوره برای ایرانیان خارج از کشور