اختلال خوابگردی یا "خوابگردی"، یک مشکل خواب است که ممکن است در برخی افراد رخ دهد. وقتی شخصی مبتلا به این اختلال میشود، در طول شب بدون اینکه خودش از خواب بیدار شود، برخی حرکات ناخودآگاه انجام میدهد. این حرکات ممکن است شامل پیچ و تاب شدید در تختخواب، راه رفتن، صحبت کردن، باز کردن درها و حتی خوردن غذا باشد. اگرچه این اتفاقات برای خود شخص که خواب دارد، بی‌ضرر هستند، اما برای افراد اطراف ممکن است موجب نگرانی شده و به آنها آسیب برسانند.
دقیقاً چرا این اختلال رخ میدهد هنوز مشخص نیست، اما برخی عوامل ممکن است نقشی در ظهور آن داشته باشند. عواملی مانند خستگی شدید، استرس، اضطراب، کم خوابی، سردرگمی و حتی مصرف الکل یا مواد مخدر می‌توانند خطر ابتلا به این اختلال را افزایش دهند.
تعریف اختلال خوابگردی
تعریف اختلال خوابگردی منابع علمی به این صورت آمده است : مجموعه ای از حرکات غیر ارادی و در پاره ای از موارد تقریبا هماهنگ مثل ایستادن حرکت کردن یا بر خواستن از جا را اختلال خوابگردی میدانیم . معمولا افراد چیزی از خواب گردی خود به یاد نمی آورند . این اختلال میتواند ناخواسته باعث آسیب رساندن به خود فرد و اطرافیان او بشود . معمولا کودکان و نوجوانان و افرادی که هیستریک هستند به این اختلال دچار میشوند . و همچنین در تعریف اختلال خوابگردی از افرادی که داری بیماری و یا سابقه صرع هستند نیز نام برده میشود . همانطور که در بالا ذکر شد افرادی که دارای اختلالات خواب دیگر نیز هستند مستعد این آسیب نیز خواهند بود . مثلا افرادی که دارای اختلال وحشت در خواب ، کابوس شبانه ، آپنه خواب و … هستند .
اختلال خواب RLS یا سندروم پاهای بی قرار
اختلال خواب سندروم پاهای بی قرار از جمله مواردی است که خواب طبیعی را مختل میکند . حرکات غیر عادی و شدید RLSاز جمله بارز ترین نشانگان تشخیص این سندروم میباشد . از نظر شیوع این اختلال مقام دوم را در بین اختلالات را در حوزه خواب دارا است . عمومیت این اختلال خواب به ۱۵ % نیز میرسد اما ۱۰%از این مقدار را خانم ها تشکیل میدهند . به خصوص در زمان بارداری بسیاری از زنان دچار این عارضه میشوند . البته این سندروم در بین افراد سالخورده نیز به وفور یافت میشود و به احتمال بسیار زیاد هر فرد سالمندی که شما میشناسید دارای این مورد است . چون حدود ۴۰ تا ۵۰% افراد سالمند در گیر این اختلال هستند . این احتمال نیز زیاد است که سندروم پاهای بی قرار یک مورد ارثی در خانواده شما باشد . گاهی نیز RLS به دلیل مشکلات طبی دیگر مانند کمبود آهن در بدن بروز کند .
علل RLS
حالا میخواهیم به علل به وجود آمدن RLS بپردازیم و بدانیم که چگونه این اختلال در فرد به وجود می آید . در بعضی از مواقع دیده میشود که RLS به عنوان یک ارث از نسلی به نسل دیگر انتقال پیدا میکند . سر نخ دیگری که درباره این اختلال به دست آمده است این است که بعضی از داروها نیز محرک به وجود آمدن سندروم پاهای بی قرار است . درمان این بیماری با دخالت داروهایی مانند پرامی پکسول که مقدار دوپامین را افزایش میدهد یا به گیرنده های دوپامین متصل میشود بسیار نتیجه بخش بوده است . دوپامین یکی از چند ماده شیمیایی است که سیستم عصبی برای فرستادن پیام در بین سلول ها از آنها استفاده میکند . این نشان میدهد که فردی با مقدار کاهش یافته دوپامین بیشتر احتمال دارد که به سندرم پای بیقرار مبتلا شود . موادی مثل آهن نیز در میزان تولید دوپامین بسیار نقش دارد .
بیماری های طبی مرتبط با RLS
در برخی از افراد درگیر، این بیماری ظاهرا ارتباطی با بیماری های طبی دیگر ندارد . گاهی درمانگران RLS را یک بیماری ارثی میدانند . اما در واقع این بیماری گاهی اوقات در بعضی از بیماری های طبی نیز ظاهر میشوند . این بیماری ها که معمولا با RLS همپوشانی دارند عبارت اند از : کم خونی ، کمبود آهن ، کمبود اسید فولیک ، دیابت ، افسردگی ، مشکلات کلیه و… میباشند . سندروم پای بیقرار در افرادی که کم خونی دارند به این دلیل که ضعف در گلبول های قرمز است زیاد رخ میدهد . کم خونی از لحاظ فراوانی بیشتر در زنان شایع است . بسیاری از زنان در دوره بار داری و حاملگی دچار RLS میشوند .
خدمات مرکز مشاوره خانواده و روانشناسی آویژه
برای کسب اطلاعات بیشتر لطفا سایر مقالات متخصصان مرکز مشاوره آویژه را مطالعه فرمایید .
در این راستا مرکز مشاوره خانواده و روانشناسی آویژه و همچنین مشاوره روانشناسی آنلاین خدمات متنوعی را در زمینه مشاوره اختلال خواب گردی به شما هم میهنان عزیز ارائه میدهد .
منبع: Sleep Disturbances – Clinical Methods