آیا کبد چرب مانع از سربازی میشود؟ این سوالی است که ذهن بسیاری از مشمولان مبتلا به این بیماری را به خود مشغول کرده است. در این مقاله، به بررسی دقیق این موضوع می‌پردازیم و با زبانی ساده و قابل فهم، شرایط معافیت کبد چرب از سربازی را تشریح می‌کنیم.
نزدیک شدن به دوره سربازی، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پیش رو برای همه مردان ایرانی است😩. اما سلامت روحی و جسمی، مهم‌ترین پیش‌نیاز نظام وظیفه برای ورود مشمولان به این دوره است🤔.
✅ بیماری کبد چرب در سال‌های اخیر، بیشتر از گذشته در ایران شیوع پیدا کرده است. این بیماری با این که در ابتدا جندان خطرناک نیست اما در ادامه می‌تواند مشکلات سلامتی جدی ایجاد کند. اما آیا مشمولان مبتلا به این بیماری، معاف از سربازی می‌شوند؟
ما مشاوران مرکز مشاوره نظام وظیفه آویژه در این مقاله قصد داریم تا با جدیدترین قوانین معافیت سربازی آشنا شویم و ببینیم که آیا معافیت پزشکی کبد چرب در فهرست جدیدترین معافیت‌ها قرار دارد یا خیر!.
در ادامه نیز با برخی از مهم‌ترین بیماری‌ها و مشکلات کبدی که باعث معافیت سربازی می شود، آشنا خواهیم شد.
آیا معافیت کبد چرب، در فهرست معافیت‌های پزشکی قرار دارد؟
سازمان نظام وظیفه، در هر سال فهرستی از بیماری‌ها و مشکلات جسمی و روحی که باعث معافیت پزشکی میشود را ارائه می‌کند. بخش بزرگی از معافیت‌های پزشکی برای سربازی، مخصوص بیماری‌های کبدی است.
✅ انواع بیماری‌های مربوط به کبد در بخش‌های مختلف قانون معافیت نظام وظیفه ذکر شده است.
بیماری کبد چرب یکی از شایع‌ترین بیماری‌های کبدی است که تعداد مبتلایان به آن در ایران روز به روز در حال افزایش است. در حال حاضر بیماری کبد چرب خفیف، در فهرست بیماری‌هایی که باعث معافیت از سربازی میشود، قرار ندارد.
اما مشمولان مبتلا به بیماری شدید کبدی می‌توانند از بندهای قانونی معافیت پزشکی استفاده نمایند. مشمولانی که بیماری کبد چرب در آن‌ها پیشرفته شده باشد و به مراحل فیبروز و سیروز کبدی رسیده باشد، معافیت دائم از سربازی را دریافت خواهند کرد.
شرایط معافیت پزشکی کبد چرب چیست؟
همان طور که در بخش قبلی اشاره کردیم، داشتن بیماری کبد چرب به تنهایی باعث معافیت از سربازی نمی‌شود. این بیماری در مراحل اولیه مشکل سلامتی خاصی برای افراد ایجاد نمی‌کند و بدون علامت است.
اما این بیماری در چه شرایطی باعث معافیت میشود؟ معافیت یا عدم معافیت فرد مشمول، به میزان شدت و پیشرفت بیماری او بستگی دارد. بیماری کبد چرب، ۴ مرحله اصلی دارد. در ادامه هر مرحله از این بیماری و شرایط معافیت را بررسی می‌کنیم:
مرحله استئاتوز:
مرحله استئاتوز مرحله اولیه بیماری کبد چرب است. در این مرحله کبد دچار آسیب خاصی نشده و به کار طبیعی خود ادامه می‌دهد. قانون‌گذاران نظام وظیفه برای این مرحله از بیماری کبد چرب هیچ گونه معافیتی در نظر نگرفته‌اند.
استئاتوهپاتیت غیر الکلی ( NASH )
در مرحله دوم بیماری کبد چرب، کبد به تدریج دچار التهاب میشود. در این مرحله، هنوز هم کبد به خوبی کار می‌کند و مشکل سلامتی خاصی در فرد مبتلا، مشاهده نمی‌شود. قانون‌گذاران نظام وظیفه در این مرحله از بیماری، هیچ گونه معافیتی برای مبتلایان در نظر نمی‌گیرند.
فیبروز کبدی
در مرحله سوم از بیماری کبد چرب، فیبروز کبدی روی می‌دهد. در مرحله فیبروز، کبد دچار التهاب مزمن غیرقابل بازگشت میشود. به همین دلیل، فیبروز کبدی باعث معافیت دائم در افراد مبتلا میشود. این مورد در قوانین معافیت و در بند 11 از فهرست «بیماری‌های دستگاه گوارش و جراحی عمومی»، ذکر شده است.
سیروز کبدی
سیروز کبدی، آخرین مرحله از بیماری کبد چرب است. در این مرحله، کبد کوچک شده و کارکرد آن را مختل میشود. به همین دلیل قانون‌گذاران در بخش معافیت پزشکی نظام وظیفه، این بیماری را نیز دسته بیماری‌هایی که باعث معافیت میشود، ذکر کرده‌اند. سیروز کبدی در صورت اثبات، باعث معافیت دائم میشود.
شرایط دریافت معافیت کبد چرب
در چه مواردی معافیت سربازی کبد چرب به مشمولان سربازی داده میشود؟
گفتیم که بیماری کبد چرب درجات و مراحل گوناگونی دارد و در 4 مرحله مجزا از لحاظ پزشکی قابل بررسی است. اگر بیماری کبد چرب دارید و زندگی عادی شما به واسطه آن مختل نشده است و در گرید 1 یا 2 از این بیماری هستید، معافیتی شامل حال شما نمی‌شود. اما اگر در مرحله 3 و 4 از این بیماری هستید یعنی سیروز و یا فیبروز کبدی دارید، میتوانید برای معافیت دائم از خدمت، اقدام نمایید.
مراحل بررسی بیماری کبد چرب و معافیت سربازی چگونه است؟
اگر در مراحل 3 و 4 کبد چرب هستید یعنی دچار فیبروز و یا سیروز کبدی شده‌اید، میتوانید برای معافیت کبد چرب اقدام کنید. برای این منظور لازم است تا مراحل زیر را سپری نمایید.
🟦ابتدا باید تاییدیه‌ای از یک پزشک برای ابتلا به این بیماری داشته باشید.
🟦مراجعه به مراکز پلیس+10 و پر کردن فرم‌های مخصوص معافیت پزشکی
🟦به شما پیامکی برای مراجعه به بیمارستان‌ها و یا درمانگاه‌های مورد تایید سازمان نظام وظیفه ارسال میشود.
🟦در این مراکز شما توسط شورای پزشکی بیمارستان معاینه شده و تاییدیه‌ای برای این موضوع به شما داده خواهد شد.
🟦پس از آن پرونده شما به شورای پزشکی وظیفه عمومی فرستاده میشود.
🟦پس از تایید نهایی معافیت به شما ابلاغ خواهد شد.
مدارک مورد نیاز برای بررسی معافیت کبد چرب چیست؟
🟦مدارک پزشکی مربوط به سابقه بیماری
🟦کپی و اصل شناسنامه
🟦کپی و اصل کارت ملی
🟦3 قطعه عکس پشت سفید رنگی و جدید
🟦گواهی فراغت از تحصیل
🟦برگه‌های واکسیناسیون
🟦پر کردن فرم «وضعیت مشمول» در مراکز پلیس+10
🟦وارد کردن سوابق بیماری در پشت فرم معاینه اولیه در مراکز پلیس+10
همانژیوم کبدی و معافیت پزشکی
همانژیوم کبدی در موارد خفیف، مشکل سلامتی جدی برای افراد ایجاد نمی‌کند. در موارد شدید، همانژیوم می‌تواند پاره شده و عوارضی را برای افراد به وجود آورد. عوارضی مانند خونریزی داخلی، باعث شده تا قانون‌گذار نظام وظیفه، معافیت‌هایی را برای افراد مبتلا به این بیماری در نظر بگیرد.
⭕ بر طبق این قوانین، افراد مبتلا به همانژیوم کبدی با اندازه مساوی یا بیشتر از 5 سانتیمتر، معافیت دائم را دریافت خواهند کرد.
⭕ اگر اندازه این تومورهای خوش‌خیم کمتر از 5 سانتیمتر باشد افراد معاف از خدمات رزمی خواهند شد.
⭕ همچنین در مورد همانژیوم‌های عارضه‌دار با هر اندازه‌ای، که پارگی یا خونریزی در گذشته ایجاد کرده باشد، مشمولان می‌توانند معافیت دائم را دریافت کند. البته این موضوع باید در کمیسیون‌های پزشکی نظام وظیفه مورد بحث و بررسی بیشتر قرار بگیرد.
سایر معافیت‌های مربوط به بیماری‌های کبدی
علاوه بر کبد چرب، برخی دیگر از بیماری‌های کبد نیز به دلایل گوناگون می‌توانند باعث معافیت شوند. در ادامه با برخی از این بیماری‌ها، آشنا می‌شویم:
جراحی کبد
یکی از حالت‌هایی که می‌تواند باعث معافیت از سربازی شود، جراحی در ناحیه کبد است. هر گونه عمل جراحی روی کبد اگر همراه با عوارض مزمن غیرقابل علاج و ناتوان‌کننده باشد می‌تواند باعث دریافت معافیت دائم در افراد مبتلا شود.
اگر فرد مشمول به تازگی عمل جراحی کبدی انجام داده باشد، برای کامل شدن مراحل درمان، می‌تواند تا شش ماه معافیت موقت دریافت کند. این موضوع در کمیسیون‌های پزشکی نظام وظیفه قابل رسیدگی است. اما اگر فرد به تازگی جراحی کبدی انجام داده باشد که عارضه خاصی به همراه نداشته است، می‌تواند معافیت از خدمات رزمی دریافت کند
تومورهای کبدی
تومورها وکیست‌های مادرزادی یا اکتسابی بدخیم کبد، ، باعث معافیت دائم در مشمولان میشود. این تومورها در هر دو حالت عمل شده یا عمل نشده، باعث معافیت دائم می‌شوند. همچنین تومورها وکیست‌های مادرزادی یا اکتسابی خوش‌خیم که جراحی شده باشند و اختلالی در عملکرد گوارشی فرد ایجاد کرده باشند هم باعث معافیت دائم در مشمولان خواهد شد.
به علاوه تومورها وکیست‌های مادرزادی یا اکتسابی خوش خیم عمل شده و عمل نشده که اختلالی در عملکرد بدن ایجاد نمی‌کنند، معافیت از خدمات رزمی را برای مشمولان مبتلا به همراه خواهند داشت.
آسیب کبدی و بیماری‌های متابولیک
بروز برخی از بیماری‌های متابولیک که منجر به آسیب کبدی شده باشد، باعث معافیت دائم در مشمولان میشود. بیماری‌های متابولیک بیماری‌هایی هستند که در عملکرد سوخت و ساز بدن اختلال ایجاد می‌کنند.
هپاتومگالی
هپاتومگالی بیماری است که با بزرگ شدن کبد همراه است. افراد مبتلا به نوع شدید این بیماری به شرطی که اندازه کبد از خط وسط ترقوه بالاتر از 15 سانتیمتر باشد و یا 5 سانتیمتر در زیر دنده لمس شود، معاف دائم می‌شوند. اگر مشمولی دچار هپاتومگالی خفیف تا متوسط باشد می‌تواند درخواست معافیت دهد و معافیت او در بخش «معاف از رزم» قابل رسیدگی خواهد بود.